ષષ્ટ સંપતિ છ ગુણો છે: શમ, દમ, ઉપરતિ, તિતિક્ષા, સમાધાન, અને શ્રદ્ધા. આ ગુણો વ્યક્તિને મુક્તિ તરફ દોરી જાય છે. વિવેક અને વૈરાગ્ય પછી, વ્યક્તિએ આ ગુણોને આધારે કર્મો કરવા જોઈએ. જે વ્યક્તિ પાસે આ ગુણો છે તે ધનવાન છે, અને જે પાસે નથી તે દુર્ભાગ્યશાળી છે. - **શમ**: અધર્મથી દૂર રહેવું. - **દમ**: પાપકર્મોનો ત્યાગ અને આત્મ-સંયમ. - **ઉપરતિ**: અનૈતિક લોકોથી દૂર રહેવું. - **તિતિક્ષા**: દુઃખ અને સુખમાં અડગ રહેવું. - **શ્રદ્ધા**: આધિકારિક જ્ઞાનમાં શ્રદ્ધા રાખવી. - **સમાધાન**: મનને નિયંત્રિત કરવાનો અભ્યાસ. મુમુક્ષુત્વ એ મુક્તિની તીવ્ર ઈચ્છા છે, જે વ્યક્તિને આ ઈચ્છા માટે સંઘર્ષ કરવા પ્રેરિત કરે છે. આ તીવ્ર ઈચ્છા જ જીવાત્માને મુક્તિ પ્રદાન કરે છે. મુક્તિ મેળવવા માટે, એક વ્યૂહ રચના છે: - **દૂરદર્શિતા**: પરમ આનંદના સ્રોતમાં રહેવું. - **લક્ષ્ય**: દુઃખ અને બંધનોથી મુક્ત થવું. - **યોગ્યતા**: વિવેક, વૈરાગ્ય અને અન્ય ગુણો ધરાવતા વ્યક્તિ. - **કાર્યનીતિ**: મુક્તિ સિદ્ધાંતોને અનુસરે છે. આ પરિપ્રેક્ષ્યમાં, મુક્તિ પ્રાપ્ત કરવાનું માર્ગ સરળતાથી સમજાવી શકાય છે.
મુક્તિના સિદ્ધાંત પરની પ્રશ્નોત્તરી - ભાગ 4
Ronak Trivedi 
દ્વારા
ગુજરાતી વાર્તા
વર્ણન
પ્રશ્ન: ષષ્ટ સંપતિ શું છે? શમ, દમ, ઉપરતિ, તિતિક્ષા, સમાધાન, અને શ્રદ્ધા આ છ ગુણો ષષ્ટ સંપતિ કહેવાય છે. વિવેક અને વૈરાગ્ય પછી વ્યક્તિએ આ ૬ ગુણોને આધાર બનાવી કર્મો કરવા જોઈએ. વાસ્તવમાં જે વ્યક્તિ પાસે આ ૬ રત્નો છે તેના જેવો ધનવાન વ્યક્તિ બીજો કોઈ નથી. જે વ્યક્તિ પાસે આ ૬ રત્નો નથી તેના જેવો દુર્ભાગ્યશાળી બીજો કોઈ નથી. આથી મુક્તિની ઈચ્છા રાખનારી જીવાત્માઓ આ ૬ ગુણો ગ્રહણ કરવા જોઈએ. શમ – જીવાત્મા અને બુદ્ધિને અધર્મથી (મુક્તિ તરફ ન લઇ જતા કર્મો) સતત દુર રાખવાની વૃત્તિનું નિર્માણ. દમ – ઇન્દ્રિયો અને અંગો દ્વારા પાપકર્મોનો (મુક્તિ તરફ ન લઇ જતા
Novels
પ્રશ્ન: મુક્તિ અથવા તો મોક્ષ કોને કહે છે? મુક્તિનો અર્થ થાય છે સ્વતંત્રતા. મુક્તિ એટલે એ સ્વતંત્રતા કે જેની તીવ્ર ઈચ્છા દરેક જીવાત્મા કરે છે. બીજા શબ્...